ερύσιμο

(Εrysimum). Γένος μονοετών, διετών ή πολυετών ποωδών φυτών της οικογένειας των κρουτσιφεριδών ή σταυρανθών (δικοτυλήδονα). Αριθμεί περίπου 90 είδη των εύκρατων περιοχών της Ευρώπης και της Ασίας. Έχει στενά, γραμμοειδή, ελαφρά και οδοντωτά φύλλα. Τα άνθη του είναι εύοσμα, κίτρινα έως πορτοκαλί κατά βότρυες, στις κορυφές των βλαστών· οι καρποί του είναι πολύσπερμα κέρατα. Διασταυρώνεται εύκολα με την κίτρινη βιολέτα (χείρανθο). Ευδοκιμεί σε ελαφρά, πλούσια εδάφη και σε ηλιαζόμενες θέσεις. Πολλαπλασιάζεται με σπέρματα το φθινόπωρο και ανθίζει σε αφθονία τον Απρίλιο. Στις βόρειες περιοχές σπέρνεται κυρίως την άνοιξη. Στους κήπους φυτεύεται σε αποστάσεις 25-30 εκ. και κατά ομοιόχρωμες ομάδες. Σχηματίζει εντυπωσιακές κιτρινοπορτοκαλιές κηλίδες μέσα στους χλοοτάπητες και συνδυάζεται με πολλά άλλα ανθόφυτα (ίμπερη, πανσέ, πρίμουλα κλπ.). Η ελληνική χλωρίδα αριθμεί 13 είδη. Από αυτά πιο διαδεδομένα είναι τα: ε. το κτενοειδές, ε. το γραικό, ε. το νότιο, ε. το παρνάσσιο και το ε. το ολύμπιο. Τα είδη ε. το ραουλίνιο και το ε. το μεταλλάσσο είναι ενδημικά της Κρήτης και το ε. το καλύκιvo του Άθω. Το ερύσιμο παρουσιάζει πλούσια άνθηση τον Απρίλιο. Τα άνθη του είναι εύοσμα, κίτρινα έως πορτοκαλί κατά βότρυες, στις κορυφές των βλαστών (φωτ. Ν. Ταμβάκη).

* * *

το (AM ἐρύσιμον, Α και εἰρύσιμον και ῥύσιμον)

το φυτό αγριοκάρδαμο

νεοελλ.

φυτό με κίτρινα άνθη, η σκυλόβρουβα

μσν.

το τράβηγμα.

[ΕΤΥΜΟΛ. Το αρχ. ερύσιμον < *έρυ-σις < ερύω (II) (το μαρτυρούμενο έρυσις < ερύω Ι). Ο τ. ειρύσιμον με μετρική παρέκταση. Το μσν. ερύσιμον < έρυσις < ερύω (I)].